Người dân trên địa bàn khu dân cư Kim Tân thường gọi ông Nguyễn Văn Toán tổ trưởng dân phố 13 phường Kim Tân, thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai với biệt danh người “vác tù và hàng tổng”. Trải qua suốt 21 năm làm tổ trưởng tổ dân phố kiêm Chi hội trưởng cựu chiến binh, ông là người có “kỷ lục” thâm niên chức tổ trưởng dân phố lâu nhất phường Kim Tân. Trong từng đấy năm tổ dân phố 13 luôn là tổ dân phố đạt danh hiệu văn hoá, là tổ dân phố điểm của phường về xây dựng tuyến phố văn hoá, nhiều năm liền là tổ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, được các cấp khen thưởng. Điều quan trọng hơn đó là tinh thần trách nhiệm của người tổ trưởng hết lòng với công việc về tinh thần phục vụ nhân dân, được nhân dân khu phố tin tưởng và quý mến.
Ông sinh ra trên mảnh đất giầu truyền thống yêu nước thuộc xã Hồng Phong - Thường Tín thành phố Hà Nội. Năm 18 tuổi theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc ông xung phong vào bộ đội. Sau 25 năm làm người lính Cụ Hồ, ông đã đảm đương nhiều nhiệm vụ, tham gia trong cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc nơi biên cương phía Bắc, thuộc tỉnh đội Hoàng Liên Sơn, sau này chia tách là tỉnh đội Lào Cai. Ở cương vị nào người chiến sĩ Nguyễn Văn Toán cùng luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Năm 1999 do sức khoẻ, Thiếu tá - Trưởng trạm sửa chữa cơ giới của tỉnh đội Lào Cai - Nguyễn Văn Toán được cấp trên cho nghỉ hưu. Cứ tưởng rồi người lính ấy sẽ về nghỉ ngơi, an vui tuổi già cùng con cháu. Nhưng không, với vai trò trách nhiệm của người Đảng viên và tinh thần người lính Cụ Hồ được rèn luyện trong môi trường quân đội không chịu ngồi yên. Được cấp uỷ, chính quyền động viên, Đại hội chi bộ khu dân cư đã bầu ông trúng trong cấp uỷ và được phân công làm Tổ trưởng tổ dân phố kiêm Chi hội trưởng CCB, đồng thời cũng là uỷ viên BCH hội CCB phường Kim Tân từ năm 2002 đến nay.
Trải qua 21 năm liên tục làm tổ trưởng dân phố với nhiều lần tổ dân phố tách, nhập theo địa giới và qua 5 lần bầu lại chức tổ trưởng. Song với uy tín của ông, nhân dân trong khu dân cư vẫn tín nhiệm bầu ông tái cử nhiều lần. Bởi lòng nhiệt tình công việc, với tính cẩn thận, gần gũi thân thiện, nắm bắt tâm tư nguyện vọng của dân, là cầu nối với các cấp chính quyền.
Khi được hỏi, điều gì đã giúp ông có lòng đam mê với công việc? Ông vui vẻ tâm sự: “Là đảng viên trước tiên phải có trách nhiệm với công việc. Làm tổ trưởng với nhiều công việc không tên, vất vả, khó khăn, nhưng được dân tin, yêu thì mọi việc sẽ dễ. Điều quan trọng là mình phải nhiệt tình gương mẫu đi đầu, các khoản thu chi quỹ của dân phải minh bạch, công khai rõ ràng, phải giữ được lòng tin, mất lòng tin là mất tất cả”.
Ông cho biết thời gian đầu xây dựng tổ cũng gặp nhiều khó khăn, song giải thích tuyên truyền cho dân hiểu về chủ trương đường lối, pháp luật của nhà nước, các chỉ thị nghị quyết của các cấp. Đi đôi với tuyên truyền vận động phối hợp các đoàn thể trong khu dân để xây dựng tổ dân phố văn hoá, tuyến phố văn hoá văn minh. Thấm nhuần lời dạy của Bác “Dân vận khéo thì việc gì cũng thành công” phải khơi gợi tinh thần trách nhiệm của dân, phát huy vai trò dân chủ để dân tham gia đóng góp ý kiến xây dựng cả tinh thần và vật chất cho phong trào.
Đến nay tổ dân phố 13 có 155 hộ với hơn 550 khẩu nằm trên 3 tuyến phố chính là Trần Nhật Duật và Mường Than và Lý Công Uẩn. Dân cư với nhiều thành phần kinh tế khác nhau, nơi giao thương kinh tế thương mại của trung tâm thành phố, tình hình an ninh trật tự có phức tạp. Song do phát huy được vai trò quần chúng nhân dân nên tình hình chính trị, kinh tế xã hội được phát triển. Tổ dân phố luôn hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu thu nộp ngân sách, các loại thuế, quỹ phí của phường giao, các phòng trào văn nghệ, thể thao được phát triển, an ninh trật tự được giữ vững.
Ông còn nhớ thời kỳ đầu năm 2016 phát động phong trào thu gom và phân loại rác thải tại nguồn. Tổ dân phố được phường giao làm điểm. Qua tuyên truyền phát động cho người dân, phong trào dường như chỉ dựng lại ở những hộ là cán bộ, bởi thói quen cũng như người dân chưa ý thức và tầm quan trọng của việc phân loại rác. Trước tình hình đó tổ trưởng Nguyễn Văn Toán không lản chí, đến từng nhà tuyên truyền vận động, dán biển hiệu cho từng thùng rác. Chiều chiều người dân lại thấy ông đi cùng với công nhân môi trường kiểm tra rác thải của từng hộ, ông trực tiếp nhặt, phân loại, nhắc nhở người dân thực hiện đúng quy định. Những việc làm sâu sát ấy đã làm cho người dân tự ý thức được trách nhiệm. Chỉ thời gian sau việc phân loại rác của nhân dân tổ dân phố đã đạt 100%. Tại hội nghị chuyên đề của thành phố ông được cử đi báo cáo điển hình về mô hình “phân loại rác thải tại nguồn”.
Trong tổ dân phố những gia đình có hoàn cảnh khó khăn như bà Nguyễn Thị Nhạn mắc bệnh tật ốm đau, mẹ già con nhỏ, thấy trước hoàn cảnh đó, ông báo cáo cấp uỷ, các đoàn thể để tạo điều kiện động viên giúp đỡ. ông suy nghĩ phải tạo việc làm, thu nhập. Ông đi xin việc giúp và may mắn được cơ sở giáo dục mầm non trên địa bàn nhận vào làm tạp vụ với mức lương 4,5 triệu/tháng. Ông cũng đã giúp những đồng đội cũ còn sức khoẻ vào làm ở các công ty vệ sĩ. Những việc làm nhỏ bé ấy đã giúp cho nhiều người có công ăn việc làm.
Ông Lê Hoàng Vũ công dân tổ 13 phường Kim Tân cho biết: Tổ trưởng Nguyễn Văn Toán là người có trách nhiệm, có tấm lòng vì mọi người, ví dụ như tháng 8 năm 2022 trong những ngày mưa lũ to, ông khoác áo mưa đi kiểm tra tình hình phát hiện đường cống thoát nước ngầm bị vỡ, làm sói lở tạo lên “hố tử thần” giữa đường phố. Ông đã bẻ cành cây cắm cảnh báo và lấy xe rùa đi xin gạch vỡ và vữa bê tông ra lấp hố. Chi ít thời gian “hố tử thần” giữa đường được hoá giải.
Bà Lưu Thị Hương Giang Phó chủ tịch UBND phường Kim Tân nhận xét: Bác Nguyễn Văn Toán là tổ trưởng dân phố lâu năm, rất nhiệt tình công việc hết lòng vì dân. Là điển hình về việc “học tập và làm theo tư tưởng đạo đức tác phòng Bác Hồ”. Được nhân dân tin yêu.
Với lòng nhiệt tình và trách nhiệm công việc, gương mẫu đi đầu. Trải qua 21 năm liên tục tham gia chi uỷ, làm tổ trưởng dân phố 13, chi hội trưởng CCB, được tặng thưởng nhiều giấy khen, bằng khen của các cấp, các ngành. Nhưng với ông phần thưởng lớn chính là sự đoàn kết, đồng lòng của bà con khu phố.
Công Thế - Hội Văn học nghệ thuật